Instytut Germanistyki | Uniwersytet Warszawski

Strona główna Bieżące projekty w Instytucie Germanistyki

Bieżące projekty w Instytucie Germanistyki

Literaturen und Kulturen im Vergleich. Studien zur deutsch-polnischen Komparatistik.
  • Kierownik projektu: prof. dra hab. Katarzyna Grzywka-Kolago

Projekt realizowany od roku 2021, poświęcony porównywaniu analogicznych zjawisk, fenomenów, motywów w kulturze i literaturze polskiej i niemieckiej. Uczestnikami projektu są w pierwszym rzędzie germaniści z Uniwersytetu Warszawskiego, przede wszystkim pracownicy Zakładu Komparatystyki Kulturowej i Literackiej w Instytucie Germanistyki UW, ale też badacze z innych polskich i niemieckich uniwersytetów (Gdańsk, Greifswald, Katowice, Lublin, Poznań, Siedlce, Wrocław). Uczestniczący w projekcie pracownicy Instytutu Germanistyki UW: prof. dr hab. Katarzyna Grzywka-Kolago, dr hab. prof. ucz. Małgorzata Filipowicz, dr hab. prof. ucz. Anna Warakomska, dr Maciej Jędrzejewski, dr Ewelina Michta, dr Ewa Wojno-Owczarska. Źródło finansowania: program „Inicjatywa doskonałości — Uczelnia Badawcza” (IDUB).

Zaplanowany efekt realizacji projektu: tom zbiorowy zawierający teksty uczestników projektu.

Märchen und Raum – Bajka i przestrzeń.
  • Kierownik projektu: prof. dr hab. Katarzyna Grzywka-Kolago

Projekt realizowany od roku 2024 w ramach prac Interdyscyplinarnego Bajkoznawczego Zespołu Badawczego – IBZB (Interdisziplinärer Märchenkundlicher Forschungskreis – IMF; Folk- and Fairy-Tale Studies Interdisciplinary Research Group) i przybliżający relacje między bajką a przestrzenią. Celem projektu jest pokazanie różnorodnych możliwości zaistnienia związków bajki z przestrzenią, to jest próba odpowiedzi na pytanie o kreacje przestrzeni w bajce, motywy przestrzeni bajkowych w literaturze, specyfikę regionalnych zbiorów bajek, bajkę jako motyw przestrzeni natury i architektury, przestrzenie przekazu i recepcji bajki oraz przestrzenie przekazu i recepcji adaptacji bajki. W projekcie biorą udział badacze z krajowych (Katowice, Łódź, Warszawa, Zielona Góra) i zagranicznych ośrodków badawczych: z Gruzji i Niemiec. Uczestniczący w projekcie pracownicy Instytutu Germanistyki UW: prof. dr hab. Katarzyna Grzywka-Kolago, dr hab. prof. ucz. Małgorzata Filipowicz, dr Maciej Jędrzejewski, dr Ewelina Michta, dr Dorota Sadowska.

Zaplanowany efekt realizacji projektu: tom zbiorowy zawierający teksty uczestników projektu.

Topographien der Globalisierung/Topographien of Globalization
  • Kierownik projektu: dr Ewa Wojno-Owczarska

Projekt Topografie globalizacji realizowany od 2018 roku dzięki wsparciu Fundacji Alexandra von Humboldta jest poświęcony refleksji nad problemami globalnymi w literaturze na całym świecie. Należą do nich podstawy finansowe ludzkiej egzystencji oraz problematyczna sytuacja jednostki w państwach neoliberalnych, a także kwestia tożsamości narodowej w dobie globalizacji. Również kryzysy o podłożu ekonomicznym i politycznym oraz ich konsekwencje, takie jak bezrobocie i migracje, są postrzegane jako istotna część dyskursów związanych z globalizacją. W ramach projektu analizowane są także konsekwencje zmian klimatycznych i terroryzmu międzynarodowego, często postrzeganych jako dystopijny scenariusz, który stał się rzeczywistością. Ta złożona problematyka jest omawiana w ramach projektu na tle literackich dyskursów dot. m. in. katastrofizmu oraz ekonomizacji życia i środowiska pracy.

Celem projektu jest refleksja nad problemami o zasięgu globalnym oraz jej porównanie w różnych kręgach kulturowych.

Uczestnikami projektu są stypendyści Fundacji im. Alexandra von Humboldta oraz inni specjaliści z różnych ośrodków uniwersyteckich na całym świecie.

Efekty realizacji projektu:

– publikacje (do 2025 r. włącznie ukazało się kilka monografii wieloautorskich)

– organizacja międzynarodowych konferencji naukowych oraz wykładów w trybie stacjonarnym, zdalnym i hybrydowym.

Informacje: www.humboldtalumni.weebly.com, e. wojno-owczarska@uw.edu.pl

Pop-Texturen. Ästhetiken und Transgressionen des Populären in der deutschsprachigen Literatur
  • Kierownik projektu: dr Maciej Jędrzejewski

Projekt realizowany od 2025 roku, ma na celu analizę relacji między literaturą niemieckojęzyczną a popkulturą, koncentrując się na jej roli jako tematu, środka wyrazu i medium kształtującego popkulturowe narracje, ze szczególnym uwzględnieniem intertekstualności, intermedialności oraz perspektyw komparatystycznych. Projekt znajduje się w fazie wstępnej, w ramach której trwa formowanie zespołu badaczy oraz inicjowanie naukowej wymiany. Do współpracy zaproszeni są badacze z krajowych instytucji naukowych, a także specjaliści z renomowanych ośrodków badawczych w Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Włoszech; w tym również pracownicy Instytutu Germanistyki UW: m. in. prof. dr hab. Katarzyna Grzywka-Kolago, dr hab. prof. ucz. Małgorzata Filipowicz, dr Ewelina Michta.

Zaplanowany efekt realizacji projektu: tom zbiorowy zawierający teksty uczestników projektu.

Niantropocentryczna podmiotowość kulturowa (działanie I.3.12 IDUB).
  • Kierownik projektu: dr hab. prof. ucz. Paweł Piszczatowski
  1. Subprojekt: Literatura – Konteksty – Posthumanizm (dr hab. prof. ucz. Joanna Godlewicz-Adamiec)
  2. Subprojekt: Badania na styku literaturoznawstwa, muzykologii i sound studies w ujęciu posthumanistycznym (dr hab. prof. ucz. Piotr Kociumbas)
Bibliotheca Herbergeriana. Rekonstrukcja wschowskiej biblioteki Valeriusa Herbergera (1562–1627) i jego potomków. Przyczynek do kultury uczonych na pograniczu (Wielko-)Polski i niemieckiego obszaru językowego / Bibliotheca Herbergeriana. Rekonstruktion der Fraustädter Bibliothek Valerius Herbergers (1562–1627) und seiner Nachkommen. Ein Beitrag zur Gelehrtenkultur im Grenzgebiet zwischen (Groß)Polen und deutschem Sprachraum”
  • Kierownik projektu: dr hab. prof ucz. Piotr Kociumbas
Międzynarodowy projekt trójstronny: 3x3x3 – młodzież debatuje, spotkania z przyszłością (Polska, Niemcy, Francja) rozpisany naa lata 2023-2025. Projekt pod patronatem Komisji Europejskiej i Rektora UW.
  • Kierownik projektu: dr hab. Michał Jamiołkowski
Międzynarodowy projekt dwustronny:  Deutsche und Polen im europäischen Imaginarium (Polska, Niemcy) – II edycja
  • Kierownik projektu: dr hab. Michał Jamiołkowski
Bestandsaufnahme von deutschsprachigen Handschriften aus der Hofbibliothek der Großherzöge von Hessen-Darmstadt und der Preußischen Staatsbibliothek zu Berlin in den Beständen der Universitätsbibliothek in Warschau
Inwentaryzacja niemieckojęzycznych rękopisów z Biblioteki Dworskiej Wielkich Książąt Hesji-Darmstadt i z Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie
  • Kierownik projektu: dr hab. prof. ucz. Anna Just

Inwentaryzacja niemieckojęzycznych rękopisów z Biblioteki Dworskiej Wielkich Książąt Hesji-Darmstadt i Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie” to wspólny projekt Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Kraju Saary w Saarbrücken, którego celem jest opisanie rękopisów ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, które nie zostały jeszcze włączone do katalogu bibliotecznego. Rękopisy, o których mowa (ok. 300 woluminów), zostały przekazane Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie w latach 1945-1950. Przed II wojną światową badane rękopisy należały (w zdecydowanej większości) do zbiorów Biblioteki Dworskiej Wielkich Książąt Hesji-Darmstadt oraz dawnej Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie. 

Celem projektu jest rejestracja tych rękopisów i umieszczenie ich opisów, sporządzonych według sprawdzonego schematu, w utworzonej już i ogólnodostępnej bazie, która docelowo zgromadzi opisy wszystkich niemieckojęzycznych rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie z tzw. zbiorów zabezpieczonych. Kolejnym celem projektu jest poszerzenie wiedzy o rozproszonych po II wojnie światowej zbiorach obu bibliotek. Kiedy w pierwszych latach powojennych zabezpieczono i następnie przekazano istniejącym lub nowo tworzonym polskim bibliotekom zbiory książek i rękopisów z dawnych bibliotek publicznych i prywatnych na tzw. Ziemiach Odzyskanych, całe zbiory historycznych bibliotek zostały rozproszone po kilku (nowych) bibliotekach i nigdy nie zostały ponownie scalone. Dotyczy to również zbiorów Biblioteki Dworskiej Wielkich Książąt Hesji-Darmstadt i Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie. Planowana inwentaryzacja rękopisów z obu bibliotek pomoże odpowiedzieć na fundamentalne pytanie, które rękopisy z obu bibliotek przetrwały II wojnę światową

W ramach Programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” działanie I.3.12 (POB IV: Przekraczanie granic humanistyki) „Przygotowanie i uruchomienie projektu badawczego pt. Nieantropocentryczna Podmiotowość Kulturowa”
  • kierownik działania: dr hab. Paweł Piszczatowski
  • dotychczasowe oraz spodziewane efekty: stworzenie interdyscyplinarnej platformy badawczej umożliwiającej współpracę badaczy i badaczek zatrudnionych w różnych jednostkach UW, zwłaszcza z Wydziału Neofilologii, Polonistyki, Artes Liberales, Filozofii i Socjologii oraz Psychologii; nawiązanie współpracy z innymi krajowymi i zagranicznymi podmiotami badawczymi działającymi w podobnym zakresie tematycznym, w pierwszym rzędzie z RWTH Aachen University i University of California (LA); stworzenie międzydyscyplinarnego laboratorium eko-poetologicznego z udziałem międzynarodowego gremium twórców/twórczyń i teoretyków/teoretyczek kultury współczesnej; stworzenie optymalnej bazy wydawniczej (czasopismo naukowe, seria wydawnicza) dla rozpowszechniania wyników badań w ramach działania; stworzenie płaszczyzny praktycznych zastosowań działań badawczych.
 
Migranten und ihre Literaturen – badania literatury interkulturowej, międzynarodowy, interdyscyplinarny projekt badawczy realizowany we współpracy z Instytutem Języków i Literatur Zachodnich Wydziału Humanistycznego i Nauk Społecznych Uniwersytetu Firat/ Elazig (Turcja). 
  • Kierownik projektu: dr hab. prof. ucz. Anna Warakomska
  • W ramach projektu ukazały się dotychczas:
Anna Warakomska/ Mehmet Öztürk (red.), Man hat Arbeitskräfte gerufen, … es kamen Schriftsteller. Migranten und ihre Literaturen. Peter Lang Verlag: Frankfurt am Main 2015, ss. 267. ISBN 978-3-631-66837-5
Anna Warakomska/ Mehmet Öztürk (Hg.): Man hat Arbeitskräfte gerufen, … es kamen Schriftsteller. Bd. 2: Geschichte und Geschichten. Peter Lang Verlag: Frankfurt am Main 2018, ss. 267. ISBN 978-3-631-77540-0;  
Anna Warakomska/ Mehmet Öztürk (Hg.): Man hat Arbeitskräfte gerufen, … es kamen Schriftsteller. Bd.3: Deutsche Verhaltensmuster in den Werken von Şinasi Dikmen, Osman Engin und Yüksel Pazarkaya. Peter Lang Verlag: 2023.
 
Krzysztof Zanussi. Miedzy imaginarium filmu a magnetyzmem teatru CZ. II (Włochy, Francja, Europa Wschodnia).
  • Kierownik projektu: dr hab. Michał Jamiołkowski (we współpracy z dr. hab. prof. ucz. Robertem Małeckim oraz dr Patrycją Polanowską).
Polsko-niemieckie spotkania filmu i teatru (cykl rozmów z artystami, którzy tworzyli lub tworzą w KNOJ).
  • Kierownik projektu: dr hab. Michał Jamiołkowski (we współpracy z dr. hab. prof. ucz. Robertem Małeckim).
Studencki projekt badawczy „Second Generation”, dotyczący polskiej migracji w Niemczech. 
  • Skład zespołu: dr Anna Damięcka Wójcik, Weronika Solińska (kierownik), Magdalena Lobert, Klaudia Polak oraz Dawid Sakowicz.